اختلال دوقطبی یا افسردگی-شیدایی یک اختلال خلقی است که با نوسانات شدید و غیرعادی در خلق و خو، انرژی و سطح فعالیت مشخص می‌شود. این نوسانات بین دوره‌های افسردگی شدید و دوره‌های شیدایی یا هیپومانیا (شیدایی خفیف‌تر) متناوب هستند.
اختلال دوقطبی چیست؟
اختلال دوقطبی به معنای داشتن دو قطب خلقی متضاد است. در یک قطب، فرد احساس افسردگی شدید، بی‌انرژی و بی‌علاقگی می‌کند و در قطب دیگر، احساس شادی بیش از حد، انرژی زیاد و فعالیت‌های بی‌هدف دارد. این نوسانات خلقی می‌توانند بر همه جنبه‌های زندگی فرد، از جمله روابط شخصی، کار و تحصیل تأثیر بگذارند.
علائم اختلال دوقطبی
علائم اختلال دوقطبی بسته به نوع اختلال و فاز آن متفاوت است.
- علائم فاز شیدایی یا هیپومانیا:
- احساس شادی و سرخوشی شدید و بی‌دلیل
- انرژی زیاد و بی‌خوابی
- پر حرفی و سرعت گفتار بالا
- افکار مسابقه‌ای و پریدن از یک فکر به فکر دیگر
- اعتماد به نفس کاذب و بزرگ‌نمایی توانایی‌ها
- بی‌قراری و تحریک‌پذیری
- رفتارهای پرخطر مانند خرج کردن بی‌رویه یا روابط جنسی بی‌محابا
- علائم فاز افسردگی:
- احساس غمگینی، ناامیدی و پوچی
- از دست دادن علاقه به فعالیت‌هایی که قبلاً لذت‌بخش بودند
- تغییر در اشتها و وزن
- اختلالات خواب مانند بی‌خوابی یا خواب‌آلودگی بیش از حد
- خستگی مفرط و کاهش انرژی
- احساس بی‌ارزشی و گناه
- مشکل در تمرکز و تصمیم‌گیری
- افکار خودکشی
انواع اختلال دوقطبی
- اختلال دوقطبی نوع یک: شامل حداقل یک دوره شیدایی است که ممکن است با دوره‌های افسردگی همراه باشد.
- اختلال دوقطبی نوع دو: شامل دوره‌های افسردگی شدید و دوره‌های هیپومانیا است.
- اختلال سیکلوتیمیک: شامل دوره‌های متناوب خلق و خوی بالا و پایین است که به اندازه شیدایی یا افسردگی شدید نیست.
علل اختلال دوقطبی
علت دقیق اختلال دوقطبی هنوز به طور کامل شناخته شده نیست، اما عوامل ژنتیکی، بیولوژیکی و محیطی در ایجاد آن نقش دارند.
درمان اختلال دوقطبی
درمان اختلال دوقطبی شامل ترکیبی از دارو درمانی و روان درمانی است. داروهای تثبیت‌کننده خلق مانند لیتیوم، داروهای ضد افسردگی و ضد روان‌پریشی می‌توانند به کنترل نوسانات خلقی کمک کنند. روان درمانی نیز به افراد کمک می‌کند تا مهارت‌های مقابله با مشکلات، مدیریت استرس و بهبود روابط بین‌فردی را بیاموزند.
نکات مهم درباره اختلال دوقطبی
- اختلال دوقطبی قابل درمان است. با درمان مناسب، افراد مبتلا به اختلال دوقطبی می‌توانند زندگی عادی و پرباری داشته باشند.
- درمان به موقع بسیار مهم است. هرچه زودتر درمان آغاز شود، احتمال بهبودی بیشتر است.
- افراد مبتلا به اختلال دوقطبی باید تحت نظر پزشک باشند.
- درمان ترکیبی از دارو درمانی و روان درمانی بهترین نتیجه را دارد.
- حمایت خانواده و دوستان بسیار مهم است.
نظرات کاربران